Ecologisch beheer

Ecologisch groenbeheer

Ecologisch groenbeheer is het beheer van groene structuren waarbij de inheemse flora en fauna centraal staat. Ecologisch groenbeheer kan gericht zijn op behoud of ontwikkeling van ecologische waarden. Voorbeelden van ecologisch groenbeheer zijn bijvoorbeeld:

• Ecologisch bermbeheer (gericht op flora én fauna)
• Begrazingsbeheer
• Beheer van natuurvriendelijke oevers
• Ecologisch schonen en baggeren van watergangen en poelen.

 

Foto: voorbeeld van een ecologisch goed ontwikkelde watervegetatie met o.a. waterdrieblad

 

Ecologisch bermbeheer

Bermen zijn naast natuurgebieden belangrijke groenstructuren voor zowel planten als dieren. Bermen worden vaak niet bemest, de activiteit van mensen is veelal beperkt én het maaisel wordt in de meeste gevallen afgevoerd in verband met de brandveiligheid. Hierdoor ontstaat een vrij gunstige situatie voor planten. Maar ook de fauna kan meeliften. Dit is echter geen vanzelfsprekendheid. Een berm kent namelijk ook factoren die een negatieve invloed kunnen hebben op flora en fauna, zoals:

• Verhoogde concentratie giftige stoffen én verhoogde depositie door uitlaatgassen.
• De naastliggende weg(en) met auto- en fietsverkeer leidt tot een verhoogde kans op aanrijden van dieren.
• Door de geïsoleerde ligging van veel bermen (bijv. tussen twee verhardingen), wordt de ecologische potentie niet benut.

 

De ontwikkeling van bermvegetatie kan vlot verlopen en afhankelijk van de omstandigheden kan in twee tot zes jaar al het gewenste beeld worden gerealiseerd met 15-25 plantensoorten per m². Belangrijk bij de ontwikkelingsduur zijn factoren als: grondsoort, vochttoestand en zaadaanwezigheid. Ontwikkelingsbeheer gericht op vegetatie kan wel conflicteren met faunistische waarden, zoals weidevogels of vlinders. Wij adviseren daarom altijd om eerst een plan op te stellen met een visie en natuurdoelen en daarna pas de beheermaatregelen te bepalen. Wij helpen hier graag bij. Het zou namelijk zonde zijn om reeds aanwezige natuurwaarden om zeep te helpen of om beheermaatregelen uit te voeren die vanwege de grondsoort, de waterstand of de externe invloeden niet leiden tot het gewenste resultaat. Met een gebiedsanalyse brengen wij alle relevante waarden in kaart, zodat haalbare natuurdoelen worden opgesteld en middelen effectief worden ingezet.

 

Begrazingsbeheer

Begrazing met runderen, schapen of geiten kan bijdragen aan de doelstellingen van een natuurgebied. Begrazingsbeheer is echter niet vanzelfsprekend de beste optie. In kleine gebieden zorgt begrazingsbeheer namelijk voor stagnering van de vegetatieve ontwikkeling. Het is dus belangrijk om eerst de natuurdoelen te bepalen en daar het best passende beheer bij te kiezen in plaats van andersom.

 

Beheer van natuurvriendelijke oevers

Het beheer van natuurvriendelijke oevers vraagt om specialistische kennis. Van nature is de oever namelijk een plek waar zich verlandingsprocessen afspelen. Afhankelijk van de abiotische omstandigheden, zoals grondsoort en grondwaterstand, zal zich een natuurlijk vegetatietype ontwikkelen. Ook hier speelt het gewenste natuurdoel een grote rol. Zijn vegetatieve waarden het meest belangrijk en wordt het beheer afgestemd op soorten zoals grote boterbloem, hoge cyperzegge, slangenwortel, pluimzegge of riet? Of zijn de faunistische waarden juist het meest belangrijk? En wordt het beheer gericht op soorten zoals de waterspitsmuis, poelkikker, groene glazenmaker, zwarte stern of kleverige poelslak?

Voor elk gewenst doel kunnen wij een passend plan opstellen.

 

Ecologisch waterbeheer

De ecologische kwaliteit van onze wateren is een belangrijke meetindicator voor de algehele waterkwaliteit. Het gevoerde beheer is van directe invloed op de soortsamenstelling in en rond het waterlichaam. Waterbeheer gericht op ecologische waarden is daarom ook voor onszelf van belang. Onjuist beheer kan lang opgebouwde ecologische waarden in één keer vernietigen. Naast het ecologische verlies betekent dit ook een financieel verlies, aangezien het opnieuw realiseren van deze waarden een extra inspanning vraagt in tijd en middelen. Een abrupte verandering in beheer is vergelijkbaar met het zaaien van bloemen om vervolgens net voor de bloei het perceel om te ploegen. Het is per definitie zonde om een zorgvuldig opgebouwde waarde teniet te doen. Verander dus nooit zomaar van beheer, maar doe dit altijd na zorgvuldig onderzoek en afweging. Zeker onder water is het niet altijd duidelijk wat verloren gaat.

 

Hieronder een filmpje (Engels gesproken) over 'Waarom biodiversiteit goed is voor de economie'.