Voormalige PAS
Wat is het voormalige PAS?
PAS staat voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS). In dit programma werkte het PAS-bureau voor Rijk en provincies aan minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling. Minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling waren de doelen van het PAS. Al jaren is er in veel Natura 2000-gebieden een overschot aan stikstof (ammoniak en stikstofoxiden). Dit is schadelijk voor de natuur. Het belemmert ook vergunningverlening voor economische activiteiten. Het PAS was erop gericht om de natuur te herstellen en om tegelijkertijd ontwikkelruimte te bieden voor toekomstige projecten.
Wettelijk kader
De regelgeving in het kader van de PAS is vastgelegd in de Omgevingswet (voorheen Wet natuurbescherming). Deze wet is op 1 januari 2024 in werking getreden. Sinds 29 mei 2019 geldt het PAS echter niet meer, omdat de Raad van State gezegd heeft dat het niet is toegestaan om uit te gaan van positieve effecten van maatregelen terwijl deze positieve gevolgen (nog) niet zeker zijn. Er mag daarom geen ontwikkelruimte zijn voor toekomstige projecten
Wanneer en voor wie relevant?
De regels omtrent stikstofdepostie zijn relevant voor iedereen die uitstoot van stikstof veroorzaakt (initiatiefnemers), betrokken is bij het verlenen van vergunningen (overheden) en bij natuurbeheer (eigenaren en beheerders van natuurterreinen). Dit geldt bijvoorbeeld voor landbouw, industrie, infrastructuur, woningbouw en recreatie.
Relevante gebieden
In het voormalige PAS zijn alle Natura 2000-gebieden opgenomen waar ten minste één stikstofgevoelig habitattype voorkomt dat te maken heeft met overbelasting door stikstof. Dit is het geval voor 118 van de 160 Natura 2000-gebieden. Meer informatie is te vinden op deze pagina.
Aerius
AERIUS is het online rekeninstrument van het RIVM om meer inzicht te krijgen in depositie-effecten van een bapaalde ontwikkeling. AERIUS ondersteunt de vergunningverlening, de monitoring van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden en ruimtelijke planvorming in relatie tot stikstof. Op basis van de locatie en de kenmerken van stikstofuitstotende bronnen berekent AERIUS de emissies, verspreiding en depositie van stikstof. Door de depositiekaart te combineren met de habitatkaart van de stikstofgevoelige Natura 2000- gebieden, ontstaat een beeld van de stikstofbelasting van de habitats.
AERIUS is beperkt geschikt voor depositieberekeningen op korte afstand van de bron, omdat de diameter van het emissiepunt en de uittreesnelheid niet kunnen worden ingevoerd en een gebouwmodule ontbreekt
Vergunningvrij of vergunning aanvragen?
Iedere vorm van stikstofdepostie op stikstofgevoelige Natura-2000 gebieden is vergunningsplichting. Er zijn geen bepaalde drempel- of grenswaarden waaronder geen vergunning benodigd is. Alleen indien er geen stikstofdepostie wordt veroorzaakt, is er geen vergunning benodigd. Om te bepalen of er sprake is van stikstofdepositie op een Natura 2000-gebied, kan er een aerius calculatie worden uitgevoerd.
Wanneer adviseren wij een aeriuscalculatie uit te voeren?
De afbakening van het te beschouwen gebied is veel gevallen complex, vanwege het verschil in activiteit, uitstoothoogte, ligging van het plangebied en eventuele maatregelen. Wij adviseren om een calculatie uit te voeren bij projecten waarbij stikstofuitstoot (zoals nieuwbouw van woningen en (grote) uitvoeringsprojecten) of ammoniakuitstoot (voornamelijk uitbreiding agrarische activiteiten) te verwachten is als deze binnen vijf kilometer van een stikstofgevoelig natura 2000-gebied liggen. Voor grootschalige nieuwbouwprojecten (vanaf enkele honderden woningen) geldt een afstand van zeven kilometer. Voor wegen wordt een afstand van vijf kilometer gehanteerd. Op korte afstand van een Natura 2000-gebied is vrijwel elke activiteit relevant, terwijl op grotere afstand een grotere uitstoot verwaarloosbaar kan zijn. Snelwegen en buitenstedelijke wegen die op meer dan 5 km van een Natura 2000-gebied of toetspunt liggen hebben conform de rekenmethode van AERIUS Calculator geen bijdrage op de genoemde locatie. Hoewel de activiteit in ons rapport vaak niet overeenkomt met verkeer, nemen wij wel deze arbitraire grens als uitgangspunt, tenzij wij vermoeden dat de activiteit wel vergunningsplichtig is.
